وَمَا هَذِهِ الْحَیَاةُ الدُّنْیَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِیَ الْحَیَوَانُ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ

زندگانی این دنیا جز لهو و لعب نیست. اگر بدانند، سرای آخرت سرای زندگانی است

تفاوت در پاداش و کیفر

می‌دانیم که پاداشها و کیفرهای دنیا امری قراردای است و بر این اساس است که در دو نظام حقوقی متفاوت یک جرم، مجازاتهای مختلفی دارد و همچنین علاوه بر آن، مجازات دنیایی به خاطر این است که از انجام کار خلاف مشابه آن جلوگیری گردد وهمچنین تنبیه خلافکار مدنظر است و اینکه یک نوع داوری برای کسانی است که حقشان ضایع گردیده اما جزای اعمال در آخرت، امری حقیقی است (نه قراردادی) که هیچ یک از اهداف یادشده در آن قابل تصور نیست. در دیدگاه اسلامی آنچه در آخرت به عنوان پاداش یا عذاب به انسان می‌رسد همان باطن اعمال انسان و نیت اوست که تجسم می‌یابد و به صورت عذاب یا نعمت در می‌آید که در آیات متعددی به این مطلب اشاره گردیده که" آیا جز آنچه می‌کردید سزا داده می شوید؟" چنانکه در آیه 10 سوره نساء صورت تجسم یافته مال یتیم را به ناحق خوردن، آتش می‌دانند و می‌فرماید"... کسانی که اموال یتیم را به ستم می‌خورند جز این نیست که آتشی در شکم خود فرو می‌برند".

تفاوتهای بین اهل دنیا و آخرت

البته علاه بر تفاوتهای اصلی بین دنیا و آخرت، تفاوتهایی نیز بین اهل دنیا و آخرت وجود دارد که بدین ترتیب است:
اهل دنیا کسانی هستند که بسیار می‌خندند و پرخوری می‌کنند و خوابشان زیاد است و خشمشان فراوان، همواره از دیگران طلبکارند و وقتی به کسی بدی می‌کنند عذر نمی‌طلبند و علاوه بر آن عذرپذیر نیز نیستند، در عبادت کسل و تنبل هستند و با اینکه می‌دانند مرگشان نزدیک است آرزوهای دور و درازی دارند، به محاسبه اعمال خود نمی‌رسند، زیاد حرف می‌زنند و نفعی به دیگرانت نمی‌خواهند، از خدا بسیار کم می‌ترسند و هنگام آسایش و رفاه شکرگذار نیستند و به هنگام مصیبت و بلا، صبور نمی‌باشند. کارهای خیر دیگران در پیششان کم است، ادعای چیزی را می کنند که نیستند و کارهای کوچک خود را بزرگ می‌شمارند و به عیب جویی مشغولند.

اما اهل آخرت کسانی هستند که خیلی زیاد حیاء و نجابت دارند و از روی برنامه عمل می‌کنند، نفعشان برای مردم فراوان است، صادقانه با دیگران برخورد می‌کنند، مردم از دستشان در امنیت هستند، سنجیده سخن می‌گویند و به محاسبه اعمال خود می‌پردازند و همواره به یاد خدا هستند و ترس از خدا بر دلشان حاکم است و در آغاز نعمت، حمد کنند و در پایانش شکر، پرخوری و پرگویی و اسراف ندارند و کسانی را که از آنها رویگردان هستند به سویشان می‌خوانند و مبارزه با نفس دارند.

• منابع

1. جمعی از نویسندگان، معارف اسلامی 1 و 2، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها پاییز 78- چاپ دهم
2. جمعی از نویسندگان، معارف اسلامی 1 و 2 انتشارات سمت، چاپ چهاردهم 1376
3. محمدتقی مصباح یزدی، راهیان کوی دوست ،شرح حدیث معراج، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ چهارم تابستان 1379
4. محمد رجبی، انسان شناسی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، تابستان 79

میهمانان عاليرتبه- كارمندان- خانمها –آقايون خيرمقدم گرم مرا به مناسبت روز جهاني بهداشت پذيرا باشيد.این روز ، روزی است كه ما به مشكل بزرگ هايپرتنشن يا اختلال فشارخون توجه ميكنيم .whoتخمين زده است در جهان از هر 3 نفر بزرگسال بيش از يك نفر فشار خون بالا دارد.در برخي نواحي افريقا تقريبا"نيمي از بزرگسالان فشار خون بالا دارند.

فشارخون بالايكي از مهمترين عوامل مرگ زودرس در بيماريهاي قلبي عروقي است كه همه ساله در حدود4/9 ميليون مرگ از بيماريهاي قلبي و سكته هاي مغزي ناشی می شود ..بيماريهاي قلبي و سكته هاي مغزي مهمترين دليل مرگ ومير جهاني هستند.فشارخون بالا همچنين خطر نارسايي كليه- كوري و چندين بيماري ديگر را افزايش مي دهد و معمولا"با ساير فاكتورهاي خطر مثل چاقي ،ديابت و كلسترول بالا همراه است كه به نوبه خود سلامتي را بيشتر تهديد مي كند .به دلايل ذكر شده فشارخون بالا در افزايش هزينه هاي مراقبت هاي بهداشتي نقش دارد .

در كشورهاي ثروتمند سياستهاي قوي بهداشت عمومي،برنامه هاي پيشگيرانه ،تشخيص و درمان گسترده و قابل دسترس منجر به كاهش شيوع فشارخون بالا شده است متاسفانه در بسياري از كشورهاي در حال توسعه بار بيماري ناشي از فشار خون بالا در دهه گذشته افزايش يافته است .

هدف ما آگاه كردن مردم از فشار خونشان براي جدي گرفتن اختلال فشار خون بالا و سپس كنترل آن است . براي اين منظور آنان نيازمند حمايت از طريق خدمات بهداشتي كارآمد و مسئولانه هستند.

"فشارخون بالا بايد جدي گرفته شود" اين يك هشدار جدي و قابل اعتماد است و معرف آن است که سلامت در خطر است و كاري بايد انجام شود .فشارخون بالا همچنين يك پيام هشدار خاموش است كه معمولا" طي سالها و دهه ها نشانه اي ندارد حتي اگر مقدار آن بطور خطرناك بالا باشد .

تازماني كه مردم امكان يك تست ساده ،ارزان وسريع فشارخون رانداشته باشند اين پيام حياتي ناديده گرفته مي شود .وقتي نشانه هاي فشارخون بالا ظاهر شود بيماريهاي قلبي عروقي پيشرفته شده اند و خطر بروزمشکلات ناگهاني و حاد مثل حمله قلبي ويا سكته مغزي  افزابش مي يابد .با دريافت زود هنگام پيامهاي هشدار،اقداماتي كه ميتوان انجام داد در اوايل كم هزينه تر و كم خطر تر است ولي وقتي فشار خون بالا غير قابل درمان شود به مداخلاتي نظير باي پس قلبي،جراحي ودياليز...نیاز می باشد كه هزينه هاي زيادتر و خطر بيشتري را بدنبال دارد.

فشارخون بالا قابل پيشگيري و درمان است . دانستن سطح فشارخون اولين گام مهم است. برنامه هاي سلامتي در محيط كار ميتواند نقطه شروع بسيار خوبي براي اندازه گيري فشارخون باشد. توصيه هاي ساده و آشنا در پيشگيري نقش اساسي دارند:كاهش مصرف نمك ، تناسب اندام ، فعاليت روزانه ،دانستن وزن ايده ال،خوردن بيشتر ميوه و سبزي و كاهش مصرف غذاهاي فناوري شده به خصوص فست فود ،پرهیز از نوشيدنيهاي شيرين ،عدم مصرف تنباكو و فاصله گرفتن از دودآن و پرهیز از مصرف الکل

در بسياري از مردم تغيير در شيوه زندگي براي كنترل فشارخون كافي است در حاليكه براي عده اي تجويز دارو نيز لازم است .پر فشاري خون ميتواند با داروهاي بي خطر و ارزان درمان شود و از بروز بيماريهاي قلبي سكته مغزي و نارسايي كليوي جلوگيري كند.

توصيه من به عموم اين است سالم باشيد ، فشارخونتان را بدانيد ، هشيارانه عمل كنيد، به سبك زندگيتان توجه كنيد وتوصيه هاي دارويي و مراقبتهاي بهداشتي را به دقت دنبال كنيد.

سلامتي شما در دست شماست اجازه ندهيد يك قاتل نا مريي و خا موش سالهاي زندگي  شما را بدزد.

نور حق در ظلمت شب رفت در خاك، اى دريغ!
با دلى از خون لبالب رفت در خاك، اى دريغ!
طلعت بيت الشَّرف را، زُهره تابنده بود
آه! كآن تابنده كوكب رفت در خاك، اى دريغ!
آفتاب چرخ عصمت با دلى از غم كباب
با تنى بيتاب و پرتب رفت در خاك اى دريغ!
پيكرى آزرده از آزار افعى سيرتان
چون قمر در برج عقرب رفت در خاك، اى دريغ!
ليلى حُسن قِدَم، با عقل اَقدم همقدم
اوّلين محبوبه رب رفت در خاك، اى دريغ!
حامل انوار و اسرار رسالت آن كه بود
جبرئيلش طفل مكتب، رفت در خاك اى دريغ!

غروى اصفهانى «مفتقر»

*************

عجب به عهد رسول خدا وفا کردند
فزون ز حد توان بر علی جفا کردند
به جای لاله و گل بار هیزم آوردند
شراره هدیه به ناموس کبریا کردند
هزار مرتبه خشم خدا بر آن امت
که قصد سوختن خانة خدا کردند
به جای مزد رسالت زدند فاطمه را
نه از خدا نه ز پیغمبرش حیا کردند
غلاف تیغ گواهی دهد که سنگدلان
چگونه فاطمه را از علی جدا کردند
چهار کودک معصوم در دل دشمن
به مادر و پدر از سوز دل دعا کردند
خدا گواست که از بیم آه فاطمه بود
اگر ز بازوی مولا طناب وا کردند
چه اتفاق عظیمی به پشت در رخ داد
چه شد که محسن شش ماهه را فدا کردند
علی ولی خدا را که جان احمد بود
پی رضایت شیطان دون رها کردند
خدا گواست قلم شرم می کند میثم
از اینکه شرح دهد با علی چه ها کردند

حاج غلامرضا سازگار

*********************

ای کوثـر ولایـت زهـرا مــرو ز دستم
من بی‌تو ‌مثل رکن درهم شکسته هستم
سرو خمیدۀ من اول شهیده من
تــو کــه تمـام هـست امیرمومنینی
بگو چه شد که گفتی یا فضۀُ خذینی
سرو خمیدۀ من اول شهیده من
یک دسته بی‌تفاوت در خانه‌ها نشستند
تا با غلاف شمشیر دست تو را شکستند
سرو خمیدۀ من اول شهیده من
وقتی مرا اسیر دست عدو تو دیدی
با پهلوی شکسته دنبال من دویدی
سرو خمیدۀ من اول شهیده من

*******************

امـام بی‌یــاور علی خداحافظ
از همه تنهاتر علی خداحافظ
علی حلالم کن گریه به حالم کن
نمانده جز اشکم نمانـده جز آهم
گریه کن ای مولا به عمر کوتاهم
علی حلالم کن گریه به حالم کن
غـریب نخلستــان خدانگهدارت
به لب رسیده جان خدانگهدارت
علی حلالم کن گریه به حالم کن
اگر چه یا مولا به کس نمی‌گویم
تو خـود گواهـی از کبودی رویم
علی حلالم کن گریه به حالم کن

مدینـه بی‌زهرا همه بود قبرت
الهی ای مولا خدا دهد صبرت
علی حلالم کن گریه به حالم کن
کلام حق هدیــه بــه روح پاکم کن
شبانـه غسلـم ده شبانـه خاکم کن
علی حلالم کن گریه به حالم کن
مانده برای مـن مخفی و سربسته
بازوی مجـروح و پهلـوی بشکسته
علی حلالم کن گریه به حالم کن


غلامرضا سازگار

*******************

اى راهيان شهر نور اين جا بقيع ست
اين خاك عنبربوى مشك آسا، بقيع ست
اين جا هزاران داستان ناگفته دارد
اين جا دوصد سرّ نهان بنهفته دارد
سوز جگرها بس در اين خاك بقيع ست
بيرون ز حدّ عقل ادراك بقيع ست
آيينه آيين حق را قبر اين جاست
خاكش عجين با زهر تلخ و صبر اين جاست
اين خاك تا عرش خدا ره توشه دارد
ركن و حطيم و كعبه در هر گوشه دارد
بيمار عشق سرمدى را تربت اين جاست
يك شهر نى، يك دهر حزن و غربت اين جاست
اين جا به «كرّمنا بنى آدم» طرازست
از اين زمين تا عرش رحمان راه، بازست
ايمان و عشق و سرّ حق را جوهر اين جاست
انهار نور و چشمه سار كوثر اين جاست
روح عروج «اِرجعى» پوياست اين جا
خاكش قرين با تربت زهراست اين جا
عطرى ز بوى بقعه زهرا در اين جاست
حزنى ز اندوه شب مولا در اين جاست
داناى اسرار نهانِ اين جهان كو
فرزند زهرا، مهدى صاحب زمان كو
كو آن كه از هر بى نشان دارد نشانه؟
كو آن كه باشد آگه از دفن شبانه؟
كو آن كه ريزد اشك و از سيلى بگويد
با سوز دل از صورت نيلى بگويد
تا از مزار مخفى مادر بگويد
تا از جفاى خصم بدگوهر بگويد
اى دست حق، وى حجّت خلاّق دادار
زنجير و غُل از گردن بيمار بردار

محمّد آزادگان «واصل»

*************

ای بقیع نیمه شبی قهر آمیز
شد بهار گل حیدر پاییز
یارمن سینه پر ازدرد شده
باغ سرسبز علی زرد شده
یار از دیده نهان است نهان
چه کنم با دل و چشم نگران
چه کنم خاک مرا خاک ربود
همه دل خوشیم زهرا بود
دهر بی فاطمه زندان من است
فاطمه روح من وجان من است
غم او کوه غمی ساخت مرا
مر گ او از نفس انداخت مرا
جز غم وغصه من هیچ ندید
سالها فاطمه ام رنج کشید
یاد آن پنجه ودستاس بخیر
یاد آن گرمی و احساس بخیر
یاد آن روز که در پای تنور
مهربان همسر من داشت حضور
راز بالندگیم زهرا بود
نمک زندگی ام زهرا بود
ای بقیع خانه و خلوتگه راز
هیجده ساله گلم را بنواز
صورت فاطمه و بستر خاک
خاکها باد به فرق افلاک
من که با غصه قرین خواهم شد
بعد او خانه نشین خواهم شد
شعر (خوشزاد)تسلای دل است
گرچه از فاطمه رویش خجل است

ا

یاخته‌های بنیادی یا بُن‌یاخته‌ یاخته‌های اولیه‌ای هستند که توانایی تبدیل و تمایز به انواع مختلف یاخته‌های دیگر را دارند و از آنها می‌توان در تولید یاخته‌ها و نهایتاً بافت‌های مختلف دیگر استفاده کرد.

منابع اصلی یاخته‌های بنیادی شامل: مغز استخوان، بند ناف و جفت می‌باشد. امروزه استفاده از این یاخته‌ها جهت ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده در حال گسترش است.

جالب اینکه یاخته‌های بنیادی پرتوان (چند پتانسیلی) هستند یعنی قابلیت تبدیل به بافت‌های مختلف را دارند اعم از بافت عصبی، بافت ماهیچه‌ای، بافت پوششی و غیره. که این توانایی محور اصلی توجه به یاخته‌های بنیادی است.

مزیت اصلی بن‌یاخته‌های بند ناف این است که بسیار اولیه بوده و توان تمایز بالایی دارند. همچنین یاخته‌های بنیادی گرفته شده از مغز استخوان (BMSCs) توان تمایز بالایی دارند.

ویژگی‌های یاخته‌های بنیادی

• توان نوسازی: یاخته‌های بنیادی، یاخته‌های نامتمایی هستند که توانایی تکثیر نامحدود خود را دارند و در حالت نامتمایز باقی بمانند.

• پرتوانی: یاخته‌های بنیادی قادر به ایجاد هر نوع یاخته‌ای در بدن هستند. آنها می‌توانند تحت تأثیر عامل‌های رشد مختلف در محیط کشت به یاخته‌هایی با عملکردهای اختصاصی مانند یاخته‌های ماهیچه‌ای قلب یا یاخته‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس و... تبدیل شوند.

انواع یاخته‌های بنیادی

• یاخته‌های بنیادی جنینی: این یاخته‌ها از جنین‌های چهار یا پنج روزه که از تخم‌های آزمایشگاهی بارور می‌شوند به دست می‌آیند و در محیط آزمایشگاهی در محیط کشت‌های اختصاصی رشد داده می‌شوند.

• یاخته‌های بنیادی بالغین: یاخته‌های بنیادی بالغین، یاخته‌های نامتمایزی هستند که در بین یاخته‌های تمایز یافته بافت‌ها و اندام‌های بدن یافت می‌شوند و توانایی نوسازی و تمایز به انواع یاخته‌های اختصاصی اصلی بافت یا اندام را دارند. نقش‌های اولیه این یاخته‌ها در یک جاندار شامل حمایت کردن و تعمیر بافت‌هایی است که از آنها به دست می‌آیند.

• یاخته‌های بنیادی خون بند ناف: خون بند ناف خونی است که پس از تولد در بند ناف و جفت باقی می ماند و همراه آن به دور انداخته می شود. این خون علاوه بر یاخته‌های خونی منبعی غنی از یاخته‌های بنیادی خون‌ساز است. یاخته‌های بنیادی خون‌ساز می‌توانند با جایگزین شدن در مغز استخوان فرد بیمار، تامین‌کنندهٔ یاخته‌های خونی جدید باشند. ویژگی مهم یاخته‌های خونی بند ناف عدم تکامل یاخته‌های خونی از جمله لنفوسیت‌های آن است که در نتیجه احتمال رد پیوندهای انجام‌شده با این یاخته‌ها در مقایسه با پیوندهای مغز استخوان بسیار کمتر خواهد بود. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که یاخته‌های بنیادی خون‌ساز توانایی تمایز به سایر یاخته‌ها را نیز دارند که می توانند افق جدیدی را برای درمان بیماری‌ها در آینده‌ای نه چندان دور ترسیم کنند.

کشت یاخته‌های بنیادی

جنین ۳ تا ۵ روزه را بلاستوسیست می‌نامند. یک بلاستوسیست توده‌ای متشکل از ۱۰۰ یاخته و یا بیشتر است. یاخته‌های بنیادی، یاخته‌های درونی بلاستوسیست هستند که در نهایت به هر یاخته، بافت و اندام درون بدن تبدیل می‌شوند.

رشد یاخته‌های بنیادی در محیط آزمایشگاه را اصطلاحا کشت یاخته‌ای می‌نامند. در واقع جدا کردن یاخته‌های بنیادی جنینی از طریق انتقال سطح داخلی بلاستوسیست به یک ظرف کشت آزمایشگاهی پلاستیکی که شامل یک بستر تغذیه‌ای به نام محیط کشت می‌باشد انجام می‌گیرد. تقسیم و ازدیاد یاخته‌ها بر روی سطح این ظرف انجام می‌گیرد. سطح داخلی این ظرف معمولاً به وسیله یاخته‌های پوست جنین موش پوشیده شده‌است. این یاخته‌ها قادر به تقسیم شدن نیستند. به این لایه پوشانندهٔ یاخته‌ای در اصطلاح لایه تغذیه‌ای (به انگلیسی: feeder layer) گفته می‌شود. دلیل استفاده از این یاخته‌ها فراهم آوردن یک سطح طبیعی به منظور چسپیدن یاخته‌های بنیادی به آن و عدم جداشدنشان است. در ضمن یاخته‌های این لایه مواد مغذی را به داخل محیط کشت رها می‌کنند.

پس از چند روز یاخته‌های کشت داده شده شروع به رشد و تقسیم شدن در این محیط می‌کنند. هنگامی که این عمل انجام گرفت یاخته‌های کشت‌داده‌شده که زیاد شده‌اند را از این محیط برداشته و به محیطهای تازهٔ کشت منتقل می‌کنند. روند کشت مجدد یاخته‌ها بارها و بارها به مدت چند ماه تکرار می‌شود. بعد از ۶ ماه یا بیشتر ۳۰ یاختهٔ اولیه تبدیل به هزاران میلیون یاختهٔ بنیادی جنینی می‌شوند. یاخته‌هایی را که در این دوره ۶ ماه و در این محیط کشت مخصوص تقسیم شده و در عین حال تماییز نیابند را پرتوان (pluripoten) می‌نامند.

کاربردهای یاخته‌های بنیادی

• بیماران قلبی:

توصیه می‌شود برای افرادی که در مراحل وخیم بیماری قلبی بوده و در انتظار دریافت قلب پیوندی به‌ سر می‌برند، در کنار تجویز داروهای سرکوب‌کننده دستگاه ایمنی، از روش پیوند یاخته‌های بندناف به‌ عنوان یک روش کمکی استفاده کرد.

• بیماران کبدی:

در حال حاضر اگر بیماری دچار سرطان کبد باشد، جراح مجبور است برای جلوگیری از انتشار سرطان (متاستاز) به بخش‌های دیگر بدن، بخش سرطانی کبد را نابود کند. برای این منظور معمولاً طی دو عمل جراحی هم‌زمان، خون ناحیه سرطانی کبد را قطع می‌کنند تا بافت آن را بازسازی کنند. شبیه‌سازی انسان مساله دیگر نیز مورد اختلاف شبیه‌سازی انسان است.

• درمان ریزش مو
• درمان قرنیه

ویژگیهای یاخته‌های بنیادی

• ۱.یاخته‌های تخصص‌نیافته می‌باشند که به مدت طولانی از طریق تقسیم یاخته‌ای خود را نوسازی می کنند .

بر خلاف یاخته‌های عصبی که معمولاً خودشان را بازسازی نمی‌کنند این یاخته‌ها ممکن است چندین بار خود را بازسازی کنند، که این پدیده تکثیر کردن نامیده می شود .

• ۲.تحت شرایط فیزیولوژیکی یا آزمایشی، می‌توان آنها را تحریک کرد تا به یاخته‌هایی با عمل کردهایی ویژه نظیر یاخته‌های تپنده ماهیچهٔ قلب و یا به یاخته‌های انسولین‌ساز لوزالمعده تبدیل شوند .

آب زرشک داراي ويتامين C فراوان و املاح است.طبيعت زرشک تا حدي سرد و خشک است.گياه زرشک داراي آلکالوئيدي است به نام بربرين که تلخ مزه است.

اين ماده درريشه ي گياه زرشک نيز وجود دارد.درجوانه ها و ريشه هاي زرشک نوعي قند و مواد زرين،موسيلاژو مواد پکتيک و در پوست ريشه گياه آلکالوئيدي بنام اوکسياکانتين ويربامين و پالماتين و درميوه آن مواد قندي،اسيد ماليک،مواد پکتيک و صمغ وجود دارد.آب ميوه زرشک ضد اسهال،صفرا،ضدتبهاي عفوني،تبهاي صفراوي،ضدنقرس،رماتيسم و تيفويئد است.

آب زرشک خون را تصفيه و ضدعفوني مي کند.عمل دستگاه گوارش را منظم نموده،قلنج کليه و کبد را از بين مي برد و مانع ورم طحال و بيماري بواسير مي شود و خونريزيهاي قاعدگي را منظم مي نمايد.خوردن آب زرشک حالت تهوع،استفراغ،صفرا،کبد،سوء هاضمه و سنگ کليه را از ميان مي برد.

آب زرشک درمخلوط با مقدارمساوي آب سيب و کمي آب ليمو و شکر براي بهبودي جهت مسموميت توسط نيش مارو افعي مؤثر است وجهت نارسائيهاي قلبي و تپش قلب و بي اشتهايي مفيد است.غرغره کردن آب زرشک آنزين و گلو درد و آسم را برطرف مي سازد و دهان را ضدعفوني و زخمهاي گلويي را مرتفع مي سازد.

افراد سرد مزاج بهتر است آب زرشک را کم مصرف کنند.براي تهيه آب زرشک،زرشک خشک را به مدت 24 ساعت در آب بخيساند و سپس با همان آب در مخلوط کن بريزيد و بهم بزنيد.

مصرف طبی زرشك به دوره ی مصر باستان می رسد كه فراعنه و ملكه ها، این گیاه را با تخم رازیانه به منظور درمان طاعون مصرف می كردند.

زرشك گونه های مختلفی دارد كه مهم ترین آنها زرشك بی هسته و زرشك با هسته (دارای دو هسته) میباشد.

ریشه و ساقه این گیاه زرد رنگ است و اروپایی ها و آمریكای شمالی برای رنگ آمیزی لباس از آن استفاده می كردند. اما تركیبات موجود در پوست گیاه زرشك، آن را به یك گیاه درمانی تبدیل كرده است.

پوست این گیاه حاوی آلكالوئیدهایی است كه مهم ترین آنها Berberine است. این آلکالوئیدها خواص آنتی بیوتیکی (ضد باکتری و ضد عفونت) دارند و سبب تحریك بخش هایی از سیستم ایمنی بدن می شوند. برای پی بردن به این اثر،قطره ای زرشك را روی زبان خود بگذارید، خواهید دید دهان شما آبكی می شود. به گفته كارشناسان طب گیاهی،آبکی شدن دهان سبب می شود كه بدن بتواند با عفونت مبارزه كند.

انواع عفونت هایی كه زرشك می تواند در درمان آنها مؤثر واقع شود عبارت است از: عفونت گلو، مجاری ادراری، مجاری معده ای - روده ای، ریه ها، عفونت های مخمری و اسهال.

تركیبات گیاه زرشک 

در این گیاه آلكالوئیدهای بربرین

Berberine و اكسیاكانتین  Oxyaconthine، بربامین Berbamine وجود دارد ، بربرین Berberine تلخ مزه است و در ریشه ی گیاه زرشک نیزوجود دارد. مقدار آلكالوئیدها در پوست ریشه زرشك بیشتر از قسمت های دیگر این گیاه است.

 آب زرشک دارای ویتامین C فراوان و املاح است. درجوانه ها و ریشه های زرشک نوعی قند و مواد رزین، موسیلاژ و مواد پکتیک و در پوست ریشه گیاه آلکالوئید اوکسیاکانتین و بربامین و پالماتین و درمیوه آن مواد قندی، اسید مالیک، مواد پکتیک و صمغ وجود دارد.

افراد سرد مزاج بهتر است آب زرشک را کم مصرف کنند

 مصرف مقدار زیاد زرشك و یا ریشه و ساقه و برگ آن برای زنان حامله مناسب نیست، زیرا رحم را تحریك می كند و ممكن است باعث سقط جنین شود.

مصرف زیاد این گیاه به مدت طولانی می تواند سبب ناراحتی معده و روده ها شود و جذب ویتامین های گروه B را در بدن مختل كند.

دل می‌رود ز دستم، صاحب دلان، خدا را!		دردا که راز پنهان خواهد شد آشکارا
کشتی شکستگانیم، ای باد شُرطه، برخیز!		باشد که بازبینیم دیدار آشنا را
ده روزه مهر گردون، افسانه است و افسون		نیکی به جای یاران فرصت شمار یارا
در حلقه گل و مل، خوش خواند دوش بلبل		هاتَ الصبوح هبوا، یا ایها السکارا!
ای صاحب کرامت! شکرانه سلامت		روزی تفقدی کن، درویش بی‌نوا را
آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است:		«با دوستان مروت، با دشمنان مدارا»
در کوی نیک نامی ما را گذر ندادند		گر تو نمی‌پسندی تغییر کن قضا را
آن تلخ‌وَش که صوفی اُم الخبائِثَش خواند		اشهی لَنا و احلی، مِن قُبلة العُذارا
هنگام تنگدستی در عیش کوش و مستی		کاین کیمیای هستی، قارون کند گدا را
سرکش مشو که چون شمع از غیرتت بسوزد		دلبر که در کف او موم است سنگ خارا
آیینه سکندر جام می است بنگر		تا بر تو عرضه دارد احوال ملک دارا
خوبان پارسی‌گو بخشندگان عمرند		ساقی بده بشارت رندان پارسا را
حافظ به خود نپوشید این خرقه می آلود		ای شیخ پاکدامن، معذور دار ما را