بسیارى از نشانه هاى بیمارى لوپوس منتشر ( سیستمیک ) میتواند تقلیدى از نشانه هاى دیگر بیماریهاباشد ، گاهى تشخیص بیمارى لوپوس دشوار میباشد .

براى شناسایى بیمارى لوپوس بررسى هاى موشکافانه زیر سودمند است.



نشانه هاى شایع بیمارى ، در بیمار .

بررسى آزمایشهاى معمولى و آزمایشهاى اختصاصى دستگاه ایمنى .



براى تشخیص بیمارى لوپوس عمومى منتشر باید فردى که بررسى میگردد نشانه هاى ناهنجارى در چندین اندام را داشته باشد. نشانه ها و یافته هاى زیر ویژه تشخیص بیمارى لوپوس میباشد :

پوست : آزردگى هاى پوست روى گونه ها به شکل بال پروانه ، زخم هایى درمخاط دهان و ریزش مو .

مفصل ها : درد- قرمزى – تورم .

کلیه : آزمایش غیر طبیعى ادرار که نشان دهنده بیمارى کلیه باشد.

پوشش دیواره ها ى اندام ها : آب آوردن ریه ( التهاب پوشش ریه ) ، پریکاردیت ( التهاب پرده قلب ) ، و یا پریتونیت ( التهاب درون پرده هاى شکم ) . روى هم رفته این نوع التهاب ها پلى سروزایت( التهاب غشاهایى که سینه، شکم ، و مفصل ها را آستر مى کنند، همراه با تراکم مایع در حفره ها ) نامیده میشود.

خون : کم خونى همولیتیک ( ازبین رفتن گویچه هاى سرخ در اثر خودپادتن ها که پیامد آن Hgb پائین است )، لکوپنى (پائین بودن شمارگویچه هاى سفید ) ترومبوسیتوپنى ( کاهش شمار پلاکت ها ) ، پلاکت ها کار کردهایى چند دارند که همه به بند آوردن خونریزى ( انعقاد خون) مربوط میشود.

ریه ها : ارتشاح سلولى ( انباشتن شدن سلولهاى التهابى در نسج ریه که در تصویر بردارى از ریه سایه آن دیده میشود ) که میتواند پیدا شده و پس از مدتى با درمان یا به خودى خود برطرف شود.

دستگاه عصبى : تشنج ( حرکات خود به خودى ماهیچه و اندام ها‌)؛ اختلال شعور ( سایکوز‌) آسیب عصب ها که میتواند حس هاى ناآشنا را پى داشته و قدرت ماهیچه ایى را دگرگون سازد.



اگر هر فردى چند تا از این نشانه ها ( علامت ها) را داشته باشد ، پس از آن پزشک در خواست آزمایشات چگونگى دستگاه ایمنى را خواهد داد. همیشه پزشکان در جستجوى نشانه هایى از اتو آنتى بادى ها (خودپادتن ها ) هستند .گر چه یک آزمایش به تنها ئى نمیتواند گواه بر داشتن بیمارى لوپوس در فرد باشد، و چندین آزمایش گوناگون به پزشک کمک میکند که تشخیص بیمارى لوپوس گذاشته شود.

نخست، بررسى هاى بالینى براى فردى که بیمار ى فعال دارد انجام میگردد،که این بررسى ها در برگیرنده : سرعت رسوب گلوبولى ESR) ) و CRP میباشد که نشان دهنده التهاب به هر علتى میتواند باشد. الکتروفورز پروتنین هاى خون نشان دهنده افزایش گاماگلوبولین و کاهش آلبومین ، و آزمایش ساده( روتین‌) خون مانندشمارش گویچه هاى خون که میتواند کم خونى و کاهش پلاکت ها و گلبولهاى سفید را نشان دهد.

سرانجام،آزمایشات شیمى نشان دهنده درگیرى کلیه و افزایش ازت اوره خون ( BUN) و کراتینین، کارکرد غیر طبیعى آزمایشات کبدى، و افزایش آنزیم هاى ماهیچه ها (مانندCPK ) اگر ماهیچه ها و مفاصل در آن زمان درگیر شده باشد .

این گونه از ناهنجارى ها پزشک را از درگیرى دستگاه هاى گوناگون بدن آگاه میسازد.

آزمایش هائى که بیشتر براى تشخیص بیمارى لوپوس درخواست میگردد :

1- آزمایش پادتن ضد هسته سلولى (ANA ) که مشخص کننده خودپادتن هاى سلول هسته اى در خون است .

2- Anti DNA Ab آزمایش آنتى – دى ان آ آنتى بادى که مشخص کننده آنتى بادى به مواد ژنتیک در سلول است .

3- Anti-Sm Ab آزمایش آنتى – اس ام آنتى بادى که مشخص کننده آنتى بادى به سلول ماهیچه که ریبونکلوپروتین درون هسته سلول.

4- انجام آزمایش ها یى که سطح سرم شان در خون اندازه گیرى میشود و به نام کمپلیمان هستند ( یک گروه از پروتئین ها که میتوانند ویران کننده پاسخ ایمنى بدن باشند) . (C3 , C4 )



آزمایش آ . ان .آ (ANA )



آزمایش ANA ( بررسى پادتن ضد هسته سلول به روش ایمونوفلورسنس) یک آزمایش حساس براى تشخیص بیمارى لوپوس میباشد ، که در 97% از بیماران مثبت میباشد . هنگامیکه بیشتر از سه نشانه بالینى مانند درگیرى پوست ، مفصل ، کلیه ، پرده هاى پوششى ریه و قلب، خون، یا دستگاه مرکزى اعصاب که در بالا از آنها یاد شد ، با یک آزمایش مثبت ANA تشخیص بیمارى را اثبات مینماید.

آزمایش مثبت ANA تقریبا در همه افراد با لوپوس عمومى منتشر ، بهترین آزمایش حساس در تشخیص بیمارى است که در حال حاضر در دسترس بوده و تایید کننده تشخیص لوپوس عمومى منتشر است، وقتیکه نشانه هاى بالینى نیز در بیمار وجود داشته باشد.

آزمایش منفى ANA گواهى قوى بر علیه بیمارى لوپوس است .به هر حال در این بیمارى ، بندرت ممکن است آزمایش ANA منفى باشد .

در بیماران مبتلا به لوپوس که آنتى فسفولیپید آنتى بادى مثبت دارند میتواند ANAمنفى باشد.

به هر حال، یک آزمایش ANA مثبت به تنهایى گواهى براى اثبات و تشخیص بیمارى لوپوس نمیباشد، زیرا در بیماران زیر بدون در کاربودن بیمارى لوپوس ANA میتواند مثبت باشد :

· دیگر بیمارى هاى بافت همبند مانند اسکلرودرما، نشانگان شوگرن ، التهاب روماتیمسى مفصل ( آرتریت روماتوئید )، و بیمارى تیروئید، و بیمارى کبد و التهاب مفصل نزد جوانان .

· بیمارانى که داروهاى زیر را بکار میبرند مانند پروکاینامید، هیدرالازین ، ایزونیازید، وکلروپرومازین .

· بیمارى هاى ویروسى مانند منو نوکلئوز عفونى ( بیمارى عفونى که گره هاى لنفى را در گردن ، زیربغل و کشاله ران مبتلا میکند ؛بیشتر نوجوانان و جوانان را گرفتار میسازد .)و دیگر بیماریهاى مزمن عفونى مانند هپاتیت ، جذام، مالاریا و اندوکاردیت باکتریایى حاد .

· دیگربیماریهاى خودایمنى، شامل : تصلب یا سختى گوناگون ( multiple sclerosis) و التهاب تیروئید .





برگرفته : از سایت لوپوس آمریکا www.Lupus.org توضیح : Lab Tests

برگردان : گروه بیماران لوپوس ایران WWW.lupus.ir

ییس اداره سرطان وزارت بهداشت با اشاره به مهم‌ترین عوامل خطر بروز بیماری‌های غیرواگیر، علت افزایش بروز سرطان در ایران و جهان را تشریح کرد.

دکتر علی مطلق در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه سرطان، دیابت، بیماری‌های قلبی و عروقی و بیمارهای مزمن تنفسی چهار بیماری غیرواگیر هستند که در عوامل خطر مشخصی مانند تغذیه نامناسب، استفاده از سیگار و دخانیات، استفاده از الکل و فعالیت بدنی کم، ریشه دارند، گفت: این بیماری‌ها بیش از دوسوم علل مرگ‌ومیر در جهان را به خود اختصاص می‌دهند. بر این اساس اگر کل مرگ‌هایی که سالانه در جهان اتفاق می‌افتد ۵۶ میلون نفر باشد، ۶۸ درصد آن در اثر بیماری‌های غیرواگیر است.

وی با بیان اینکه ۴۰ درصد از این مرگ‌ومیرها پیش از ۷۰ سالگی اتفاق می‌افتد و مرگ زودرس نامیده می‌شوند، افزود: سرطان در صدر علل مرگ‌ومیرهای زودرس در سال ۲۰۱۲  قرار داشته است. البته دلیل این موضوع بروز بیشتر سرطان به دلیل افزایش امید به زندگی است.

شایع‌ترین سرطان‌ها در ایران

مطلق ادامه داد: طبق گزارش‌های کشوری مربوط به سال ۹۳،  شایع‌ترین سرطان‌ها در ایران در زنان، سرطان پستان بوده که بیشترین میزان بروز را دارد و سرطان‌های دستگاه گوارش مانند سرطان روده بزرگ و سرطان معده در مراتب بعدی قرار میگیرد. به جز سرطان‌های پوستی، به طور متوسط از هر ۱۰۰ هزار نفر ١٣٠ نفر از زنان به سرطان مبتلا می‌شوند. در عین حال باید توجه کرد که میزان بروز سرطان در مردان بیش از زنان است و بر اساس آمار ١٥٧ نفر از هر ۱۰۰ هزار نفر در مردان به سرطان مبتلا میشوند و سرطان معده هم در راس سرطان‌های مردانه قرار می‌گیرد.

رییس اداره سرطان وزارت بهداشت با بیان اینکه متوسط جهانی بروز سرطان به ترتیب در مردان و زنان ۲۰۵ و ۱۶۵ نفر از هر ۱۰۰ هزار نفر است، گفت: این آمار نشان میدهد میزان بروز سرطان در ایران کمتر از میزان جهانی است. نکته قابل اهمیت این است که بروز سرطان هم در ایران و هم در جهان رو به افزایش است. یعنی اگر در سال ۲۰۱۲ سالیانه ۱۴ میلیون نفر به سرطان مبتلا می‌شدند، این عدد تا سال ۲۰۳۰ به ۲۵ میلیون نفر خواهد رسید و میزان مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری نیز از هشت میلیون نفر به ۱۳ میلیون نفر افزایش خواهد یافت؛ چراکه با افزایش بروز سرطان، میزان مرگ‌ومیر ناشی از آن هم به همان نسبت بیشتر می‌شود.

مطلق درباره وضعیت بروز سرطان در ایران نیز گفت: در سال ١٣٩٣، حدود ١١٢ هزار مورد سرطان در کشور داشته‌ایم و طبق برآوردهای سازمان جهانی بهداشت پیش‌بینی می‌شود که این عدد تا سال ۲۰۳۰ به ۱۵۵ هزار نفر خواهد رسید (هر چند پیش بینی ما بیش از این است) و میزان مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری هم از ۵۵ هزار نفر به ۱۰۰ هزار نفر افزایش پیدا خواهد کرد.

وی بالارفتن طول عمر را مهم‌ترین دلایل بروز و افزایش سرطان در ایران و کشورهای در حال توسعه بیان کرد و ادامه داد:  در جهان در سال ۲۰۱۲ امید به زندگی ۷۱ سال بوده، اما در ایران ۷۴ سال. حال اگر این میزان امید به زندگی در ایران را با سه دهه گذشته مقایسه کنیم، می‌بینیم که در گذشته میزان امید به زندگی ایرانیان  ۵۸ سال بوده، اما اکنون به ۷۴ سال رسیده است. باید توجه کرد که در این سنین احتمال بروز سرطان افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر عامل افزایش امید به زندگی، دو عامل دیگر یعنی شیوه زندگی ناسالم و عوامل محیطی هم در بروز و افزایش ابتلا به سرطان موثرند. به عنوان مثال بر اساس مطالعاتی که هر دو الی سه سال در کشور انجام می‌شود و بر اساس نمونه‌گیری بین ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر، مشخص شده که تقریبا ٨٣ درصد جمعیت کشور کمتر از پنج وعده میوه و سبزیجات مصرف می‌کنند. این درحالی است که مصرف میوه و سبزی یکی از عوامل حفاظت‌کننده در برابر بروز سرطان است. همچنین حدود ٦٠ درصد جمعیت کشور فعالیت بدنی کمی دارند و اضافه وزن هم در بیش از ٦٠ درصد زنان و بیش از ۵۰ درصد مردان دیده می‌شود. میزان کلسترول بالا نیز در حدود یک چهارم جمعیت بالغین کشور دیده می شود که از عوامل بروز سرطان است. بنابراین وقتی شیوه زندگی ناسالم داشته باشیم باید انتظار افزایش سرطان را هم داشته باشیم.

عوامل محیطی و تاثیر بر بروز سرطان

مطلق با اشاره به برخی عوامل محیطی موثر بر بروز سرطان نیز گفت: متاسفانه عوامل محیطی هم در ایران شرایط خوبی ندارند. به‌طوریکه میزان مصرف انرژی در ایران به ازای هر یک نفر ۲۸۰۰ کیلوگرم است؛ در حالیکه متوسط جهانی آن ۱۹۰۰ کیلوگرم است. همچنین میزان ذرات معلق در یک متر مکعب از هوای شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت در ایران، ۱۱۵ میکروگرم است که متوسط جهانی آن ۶۰ است. متاسفانه در زمینه عوامل محیطی و شیوه زندگی، وزارت بهداشت نقش زیادی ندارد و نمی‌تواند به تنهایی این عوامل را کنترل کند، بلکه نیازمند همکاری سایر سازمان‌های دولتی و غیر دولتی است و عزمی ملی برای کنترل این بیماری می‌طلبد.

۳۰۰۰ میلیارد هزینه مستقیم برای سرطان

وی درباره هزینه‌های سرطان نیز گفت: در سال ۲۰۱۰ میلادی میزان هزینه‌های سرطان در جهان ۱۱۶۰ میلیارد دلار بوده که رقم بسیار بالایی محسوب می‌شود و معادل دو درصد تولید ناخالص جهانی است. بر این اساس هزینه‌های سرطان حدود ۲۰ درصد از هزینه‌های بیماری‌های قلبی-عروقی که اولین عامل مرگ‌ومیر در جهان هستند، بیشتر است. این موضوع نشان می‌دهد که سرطان نیازمند توجه و مدیریت هزینه است. در ایران طبق برآوردهای ما حداقل ۳۰۰۰ میلیارد تومان هزینه مستقییم برای سرطان وجود دارد و مجموعه هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم سرطان هم بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان در سال است.

مطلق افزود: در سطح جهانی اعلام شده که اگر کشورها در زمینه کنترل سرطان برنامه‌ریزی کنند، می‌توانند ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیارد دلار از هزینه‌های این بیماری را کاهش دهند. این عدد بسیار قابل توجه است. با مدیریت هزینه در ایران نیز می‌توانیم رقمی بالغ بر ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان را ذخیره و صرفهجویی کنیم.

وی با بیان اینکه سرطان اگر درست مدیریت و درمان شود، می‌تواند یک بیماری مزمن و کمتر کشنده باشد، اظهار کرد: در وزارت بهداشت برنامه ملی مدیریت سرطان را برای بهبود نتایج درمان این بیماری در دستور کار داریم که چهار جزء اصلی شامل پیشگیری از بروز سرطان، تشخیص زود هنگام سرطان، درمان سرطان و مراقبت های تسکینی دارد. یک سری فرآیندهای پشتیبان هم مانند توسعه زیر ساخت‌ به منظور کاهش فاصله بین تشخیص و درمان سرطان، مدیریت منابع مالی و توسعه پژوهش و ثبت سرطان بایدفراهم باشند تا سرطان به درستی مدیریت شود.

مطلق با بیان اینکه در زمینه نیروی انسانی مورد نیاز برای مراقبت‌های تسکینی و جراحی سرطان باید قوی‌تر و گسترده‌تر اقدام کنیم، افزود: یکی از مهم‌ترین اقداماتی که باید انجام شود، مدیریت نظام اطلاعاتی و ثبت است. البته نظام ثبت سرطان از سال ۸۲ در کشور وجود دارد که ما در طی پنج سال گذشته آن را ارتقاء داده‌ایم. باید توجه کرد که بدون داشتن اطلاعات درست و از این رهگذر نظارت کافی بر روند تشخیص و درمان سرطان، در کنترل این بیماری موفق نخواهیم بود.