به اسبش هي زد و زلفش ميان بادها گُل كرد
تمام دشت را سرشار از عطر قرنفُل كرد

نگاهش آهوان خسته را مدهوش خود كرده است
لبانش سنگ هاي تشنه را غرق تغزُل كرد

و بسم الله رويش – صبحگاهان بني هاشم –
بيابان هاي دنيا را پر از تحرير بلبل كرد

...پدر از دور مي بيند كه در گرد و غبار دشت
پسر کم رنگ و مبهم می شود اما تحمل كرد

زره گُر مي زند بر ارغوانش حلقه در حلقه
به سوي خيمه ها برگشت و بندش را كمي شُل كرد

پدر از دور مي بيند كه سر بر مي زند خورشيد
تمام اشتياقش را براي ديدنش پل كرد

به قدر يك خدا حافظ، سلامي كرد و جاري شد
و با پيغمبر خورشيد و باران ها توسل كرد

حضرت علي اكبر (ع) فرزند ابي عبدالله الحسين(ع) بنا به روايتي در يازدهم شعبان،سال43 قمري در مدينه منوره ديده به جهان گشود. پدر گرامي اش امام حسين بن علي بن ابي طالب (ع) و مادر محترمه اش ليلي بنت ابي مرّه بن عروه بن مسعود ثقفي است.او از طايفه خوش نام و شريف بني هاشم بود . و به بزرگاني چون پيامبر اسلام(ص)، حضرت فاطمه زهرا(س)، امير مؤمنان علي بن ابي طالب(ع) و امام حسين (ع) نسبت دارد. 
  درباره شخصيت علي اكبر(ع) گفته شد، كه وي جواني خوش چهره، زيبا، خوش زبان و دلير بود و از جهت سيرت و خلق و خوي و صباحت رخسار، شبيه ترين مردم به پيامبر اكرم(ص) بود و شجاعت و رزمندگي را از جدش علي ابن ابي طالب (ع) به ارث برده و جامع كمالات، محامد و محاسن بود. در روايتي به نقل از شيخ جعفر شوشتري در كتاب خصائص الحسينيه آمده است: اباعبدالله الحسين هنگامي كه علي اكبر را به ميدان مي فرستاد، به لشگر خطاب كرد و فرمود:« يا قوم، هولاءِ  قد برز عليهم غلام، اَشبهُ الناس خَلقاً و خُلقاً و منطقاً برسول الله....... اي قوم، شما شاهد باشيد، پسري را به ميدان مي فرستم، كه شبيه ترين مردم از نظر خلق و خوي و منطق به رسول الله (ص) است بدانيد هر زمان ما دلمان براي رسول الله(ص) تنگ مي شد نگاه به وجه اين پسر مي كرديم

نویسنده : محمد سبحانی نیا

یکی از ساز وکارهای حیات و زندگی, امیدواری است. از نظر جهان بینی توحیدی, امید تحفه الهی است که چرخ زندگی را به گردش وامی دارد و موتور تلاش و انگیزه را پر شتاب می کند. اگر روزی امید از انسان گرفته شود, دوران خمودگی و ایستایی او فرا می رسد.امیدوار بودن, هنری است که باید همگان به خصوص نسل پویای جوان آن را فرا گیرند. از این رو در این شماره به بررسی حقیقت امیدواری و راه های نیل به آن می پردازیم. 

حقیقت امیدواری
امیدواری، حالتی نفسانی است که در آن, انسان به اموری که انتظارش را دارد دل بستگی پیدا کرده است. امید، در انتظار چیزی بودن است در حالی که بیشتر وسایل و اسباب آن فراهم شده است. معمولاً امید و آرزو،در فرهنگ فارسی، در کنار یکدیگر به کار می روند، اما در زبان عربی به صورت جداگانه با عنوان های (رجا) و (اَمَل) استعمال می شوند. با یک تحلیل می توان گفت: در هر امیدواری، آرزو هست، ولی هر آرزویی، امیدواری نیست.
 
شاید بتوان امید در زندگی را به سکان کشتی تشبیه کرد، همان طوری که کشتی بدون سکان دار در دریای خروشان و پر تلاطم, سرگردان خواهد بود، انسان ناامید نیز در این دنیای پر هیاهو حیران خواهد ماند. بعضی افراد به دلیل شکست های گذشته، امیدشان را از دست داده اند به طوری که زندگی منهای امید را قابل تحمل ندانسته و در نهایت, بدترین گزینه یعنی مرگ را مشکل گشای خود یافته اند. آن عده هم که زنده اند،در واقع مرده متحرکی بیش نیستند. 

امیدواری،نه خیال پردازی
باید مرز بین امیدواری و خوش خیالی را به خوبی دانست تا یکی در جای دیگری قرار نگیرد. امیدواری, مقوله ای است که با فعالیت و تلاش همراه است و به بیان بهتر می توان گفت: امیدواری از سه جزء شناختی, عاطفی و حرکتی تشکیل می شود. باغبانی در ذهن خود، ثمرات و نتایج کارش را که باغستان سرسبز و آباد است،تصور می کند و آن را مطلوب می بیند; از این رو در او نوعی دلدادگی پدید می آید و آرزوی داشتن چنین باغی را می کند. سپس به منظور تحقق آن به فعالیت می پردازد. دانش آموزی که بدون تلاش و مجاهدت در انتظار کسب مدارج علمی و پذیرش در دانشگاه به سر بَرَد، در حقیقت به خیال پردازی افراطی روی آورده و از امید واقعی فاصله گرفته است. این مسئله در جهات معنوی نیز صادق است. رسول اکرم(ص) می فرماید: نادان کسی است که از هوای نفسانی خود پیروی کند و در عین حال از خداوند انتظار بهشت را داشته باشد.
 
هرچند در ناامیدی بسی امید است, ولی با این بهانه نمی توان دست از کار و تلاش کشید و به امیدِ یاریِ دیگران چشم دوخت. میوه شیرین و گوارای درخت امید آن گاه به بار می نشیند که با تلاش و فعالیت آبیاری شده باشد.امام علی(ع) می فرماید: (لاتکن ممّن یرجوا الاخرة بغیر عمل; از کسانی مباش که بدون عمل، به آخرت امیدوار است.)

اهمیت امید و آرزو در اسلام
 در اسلام، امید و آرزو جایگاه رفیعی دارد تا جایی که در روایات معصومین از امید به عنوان رحمت الهی یاد شده است. پیامبر(ص) می فرماید: (الأمل رحمة لأمتی ولولا الأمل مارضعت والدة ولدها ولاغرس غارس شجرها; امید و آرزو, رحمت برای امت من است و اگر امید و آرزو نبود، هیچ مادری فرزندش را شیر نمی داد و هیچ باغبانی نهالی نمی کاشت.)
 
اقسام امید و آرزو
به طور کلی می توان امید و آرزو را به امید و آرزوی کاذب و صادق تقسیم کرد. استاد مطهری می گوید: (معمولاً افرادی که از لحاظ روح و روان, سالم و با نشاط اند و انحرافی پیدا نکرده اند, کمتر به تخیل و به هم بافتن آرزوهای دور و دراز و نامعقول می پردازند. همیشه عملی فکر می کنند و عملی آرزو می کنند; یعنی آرزوهای آنها در جهت همان مداری است که در زندگی دارند, روی بال و پر خیال نمی نشینند و آرزوی امور ناشدنی را نمی کنند; ولی افراد ضعیف که مبتلا به بیماری روانی هستند و نشاط عمل ندارند و در وجودشان همت و اراده ای موجود نیست, بیشتر بر مرکب سریع السیر خیال سوار می شوند و با خیالات خود را سرگرم می کنند.)

راه های امیدواری
امیدواری مانند صفات پسندیده دیگر, اکتسابی است; یعنی باید با تلاش و تمرین آن را به دست آورد. راه هایی که جوانه امید را در دل آدمی می کارد عبارت اند از:

۱) تفکر مثبت
قدرت اندیشه و تفکر, بر هیچ کس پوشیده نیست. اندیشه نه تنها بر جسم انسان, بلکه بر آینده او نیز تأثیر می گذارد. تفکر مثبت, تولید انرژی, توانایی و دل گرمی می کند و در عوض, تفکر منفی موجب اضطراب و تشویش افراد می شود. اگر بخواهیم امیدوار زندگی کنیم باید همواره نیمه پر لیوان را بنگریم نه نیمه خالی آن را و به آنچه می توانیم کسب کنیم بیندیشیم. 

۲) محکم کردن پایه های اعتقادی و اخلاقی
یأس و امید تا حد زیادی مربوط به جهان بینی و نگرش انسان به نظام آفرینش است. کسی که به ماورای طبیعت اعتقاد دارد و نظام خلقت را محدود به دنیا نمی پندارد, در تاریک ترین لحظات زندگی نیز احساس تنهایی نمی کند, زیرا همیشه خدا را در کنار خود می یابد. انسان مؤمن با داشتن این تکیه گاه مطمئن, با خود می گوید: هرگز به خود رها نشده ام و زحماتم بی نتیجه نخواهد ماند. 
 
استاد مطهری(ره) ایمان را منبع امید و رجا می داند و می گوید: (آدم با ایمان هیچ وقت خودش را تک و بی مددکار و بی غمخوار نمی بیند, همیشه در نماز می گوید: خدایا! تو را می پرستیم و از تو مدد می خواهیم… دین و ایمان در عین این که در نواحی زیادی به امید و رجا قوت و وسعت می دهد, از طرفی هم جلو یک سلسله آرزوها را می گیرد و نمی گذارد آنها رشد کنند. آدمی در ناحیه آرزو, هیچ گونه محدودیتی ندارد. گاهی آرزوی امر محال می کند; مثلاً حادثه ای در گذشته واقع شده و با یک کیفیت مخصوص واقع شده و آدمی آرزو می کند که ای کاش واقع نشده بود و یا آن که آرزو می کند که ای کاش آن حادثه به فلان کیفیت واقع شده بود. آرزو می کند که ایام جوانی برگردد; آرزو می کند که برادر و فامیل فلان شخص باشد; هیچ کدام از این ها واقع شدنی نیست. چیزی که در گذشته واقع شده ممکن نیست نابود شود و چیزی دیگر جای آن را بگیرد. در عین حال جلو آرزو را نمی شود گرفت… آرزوهای بی نظم و قاعده همان ها است که در زبان دین، آمال شیطانی نامیده شده، همان ها است که آدمی را می فریبد و وقت و عمر او را تباه می سازد.)

 يا باب الحوائج

شميم زلف تورا بادها كجا بردند

مقام قدِّ تورا خاكها چرا بردند

چگونه باب حوائج نخوانمت اي پير

كه حمله بر تو چنان باب،حلقه ها بردند

درختها به مقام تو غبطه ها خوردند

كه دست را ز دلِ خاك بر دعا بردند

تو پيري و به خدا صحبت از جنين كردي

تورا به هفت سيه چال،بيصدا بردند

تورا ز دور لباسي تهي ز پيكر ديد

ز بس كه جوهره ي پيكر تورا بردند

ز ربناي تو آوازها الهي شد

ز يك نماز تو رقّاصه را كجا بردند!

تو آن گلي كه چو از ساقه ات شكسته شدي

ميان راه ، تورا همرهِ صبا بردند

به روي تخته چه ميكرد آفتاب خدا؟

كسي كه عطر تنش را فرشته ها بردند

ز احترام نكردند بر تن تو كفن

پي صواب كفنها جداجدا بردند

چه رتبه ايست در اين تشنگي كه معصومين

به گاهِ مرگ،رهي سوي كربلا بردند

(محمد سهرابي)

زندگی‌نامه امام موسی كاظم علیه السلام:

 نام:موسى‏ بن جعفر.

كنیه: ابو ابراهیم، ابوالحسن، ابوالحسن اوّل، ابوالحسن ماضى، ابوعلى و ابواسماعیل.

القاب: كاظم، صابر، صالح، امین و عبدالصالح.

نكته:امام موسی كاظم علیه السلام در میان شیعیان به «باب الحوائج» معروف است.

منصب: معصوم نهم و امام هفتم شیعیان.

تاریخ ولادت امام موسی كاظم:هفتم ماه صفر سال 128 هجرى. برخى نیز سال 129 را ذكر كردند.

محل تولد امام موسی كاظم: ابواء (منطقه‏اى در میان مكه و مدینه) در سرزمین حجاز (عربستان سعودى كنونى).

نسب پدرى: امام جعفر بن محمد بن على بن حسین بن على بن ابى‏طالب علیهم السلام.

 نام مادر امام موسی كاظم:حمیده مصفّاة. نام‏هاى دیگرى نیز مانند حمیده بربریه و حمیده اندلسیه نیز براى او نقل شده است. این بانو از زنان بزرگ زمان خویش بود و چندان فقیه و عالم به احكام و مسائل بود كه امام صادق علیه السلام زنان را در یادگیرى مسائل و احكام دینى به ایشان ارجاع مى‏داد. و درباره‏اش فرمود: «حمیده، تصفیه شده است از هر دنس و چركى؛ مانند شمش طلا. پیوسته فرشتگان او را حفاظت و پاسبانى نموده تا رسیده است به من، به خاطر آن كرامتى كه از خداى متعال براى من و حجت پس از من است.»

 مدت امامت امام موسی كاظم: از زمان شهادت پدرش، امام جعفر صادق علیه السلام، در شوال 148 هجرى تا رجب سال 183 هجرى، به مدت 35 سال. آن حضرت در سن بیست سالگى به امامت رسید.

 تاریخ و علت شهادت امام موسی كاظم: 25 رجب سال 183 هجرى، در سن 55 سالگى، به‏ وسیله زهرى كه در زندان سندى بن شاهك به دستور هارون ‏الرشید به آن حضرت خورانیده شد.

 محل دفن: مكانی به نام مقابر  قریش در بغداد (در سرزمین عراق) كه هم اكنون به «كاظمین» معروف است.

 همسران: 1. فاطمه بنت على. 2. نجمه.

 فرزندان امام موسی كاظم: درباره تعداد فرزندان آن حضرت چند قول وجود دارد. بنابر نقل یكى از آنها، آن حضرت 37 فرزند داشت كه 18 تن از آنان پسر و 19 تن دختر بودند.

 الف)   پسران‏  امام موسی كاظم

1. امام على بن موسى الرضا(ع).2. ابراهیم.3. عباس.4. قاسم.5. اسماعیل.6. جعفر.7. هارون.8. حسن.9. احمد.    10. محمد.11. حمزه.12. عبداللّه.13. اسحاق.14. عبیداللّه.

15. زید.16. حسین.17. فضل.18. سلیمان.

 ب) دختران  امام موسی كاظم

1. فاطمه كبرى.2. فاطمه صغرى.3. رقیّه.4. حكیمه.5. ام ابیها.6. رقیّه صغرى.7. كلثوم.8. ام جعفر.9. لبابه.10. زینب.    11. خدیجه.12. علیّه.13. آمنه.14. حسنه.

15. بریهه.16. عائشه.17. ام سلمه.18. میمنه.19. ام كلثوم.

یكى از دختران امام موسی كاظم (ع) به نام فاطمه، معروف به حضرت معصومه علیهاالسلام كه براى دیدار برادرش امام رضا علیه السلام عازم ایران شده بود، در شهر قم بیمار شد و پس از چند روز بیمارى، وفات یافت و در این شهر مدفون گردید. هم اكنون مقبره ایشان زیارتگاه شیعیان سراسر جهان و دانشگاه عالمان و مجتهدان شیعى است.

 اصحاب ویارانامام موسی كاظم :

تعداد یاران، اصحاب و راویان امام موسى كاظم علیه السلام بسیار است. در این جا نام تعدادى از اصحاب بزرگ آن حضرت ذكر مى‏گردد:

1. على بن یقطین.2. ابوصلت بن صالح هروى .3. اسماعیل بن مهران.4. حمّاد بن عیسى5. عبدالرحمن بن حجّاج بجلى.6. عبداللّه بن جندب بجلى.7. عبداللّه بن مغیره بجلى.

8. عبداللّه بن یحیى كاهلى.9. مفضّل بن عمر كوفى.10. هشام بن حكم.11. یونس بن عبدالرحمن.12. یونس بن یعقوب.زمامداران معاصر:1. مروان بن محمد اموى - معروف به مروان حمار- (126 - 132 ق.).2. ابوالعباس سفاح عباسى (132 - 136 ق.).3. منصور عباسى (136 - 158 ق.).4. مهدى عباسى (158 - 169 ق.).5. هادى عباسى (169 - 170 ق.).6. هارون الرشید (170 - 193 ق.).

 امام موسى كاظم علیه السلام در عصر خلافت منصور عباسى به مقام امامت نایل آمد. از آن زمان تا سال 183 هجرى، سال وفات آن حضرت، چندین بار توسط خلفاى عباسى دستگیر و زندانى گردید. 

امام موسی كاظم تنها در دوران خلافت هارون الرشید به مدت چهار سال زندانى و در همان زندان به شهادت رسید.

رویدادهاى مهم زمان امام موسی کاظم (ع):

1. شهادت امام جعفر صادق علیه السلام، پدر ارجمند امام موسى كاظم علیه السلام، به دست منصور دوانیقى، در سال 148 هجرى.

 2. پیدایش انشعاباتى در مذهب شیعه، مانند: اسماعیلیه، اَفْطَحیه و ناووسیه، پس از شهادت امام صادق علیه‌السلام و معارضه آنان با امام موسى كاظم علیه السلام در مسئله امامت.

 3. ادعاى امامت و جانشینى امام جعفر صادق علیه السلام، توسط عبدالله اَفْطَحْ، برادر امام موسى كاظم علیه السلام و به وجود آوردن مذهب افطحیه در شیعه.

 4. اعراض بیشتر اصحاب امام صادق علیه السلام از عبدالله اَفْطَحْ، و گرایش آنان به امام‏ موسى كاظم علیه‌السلام.

 5. مرگ منصور دوانیقى، در سال 158 هجرى، و به خلافت رسیدن ابوعبدالله مهدى عباسى، فرزند منصور.

 6. احضار امام موسى كاظم علیه السلام به بغداد و زندانى نمودن ایشان در آن شهر، به دستور مهدى عباسى.

7. زندانى شدن امام موسى كاظم علیه السلام در بغداد، در دوران حكومت هادى عباسى.

 8. مبارزات منفىِ امام موسى كاظم علیه السلام با دستگاه حكومتىِ هارون‏الرشید، در مناسبت‏هاى گوناگون.

 9. بدگویی و سعایت على بن اسماعیل، برادرزاده امام موسى كاظم علیه السلام از آن حضرت، نزد هارون الرشید با توطئه‏چینى یحیى برمكى، وزیر اعظم هارون.

 10. دستگیرى امام كاظم علیه السلام در مدینه و فرستادن آن حضرت به زندان عیسى بن جعفر در بصره، به دستور هارون‏الرشید، در سال 179 هجرى.

 11. انتقال امام علیه السلام از زندان بصره به زندان فضل بن ربیع در بغداد.

 12. انتقال امام علیه السلام از زندان فضل بن ربیع به زندان فضل بن یحیى برمكى.

 13. مراعات كردن حال امام علیه السلام در زندان، توسط فضل بن یحیى و عكس‏العمل شدید هارون به این قضیه.

 14. مضروب و مقهور شدن فضل بن یحیى، توسط هارون، به خاطر مراعات حال امام علیه السلام در زندان.

 15. انتقال امام علیه السلام از زندان فضل بن یحیى به زندان سندى بن شاهك.

 16. مسموم كردن امام علیه السلام با خرماى زهر آلود، توسط سندى بن شاهك در زندان.

 17. شهادت امام كاظم علیه السلام به خاطر مسمومیت در زندان سندى بن شاهك، در 25 رجب سال 183 هجرى.

 18. انتقال پیكر مطهر امام موسى كاظم علیه السلام به جِسر (پل) بغداد و فراخوانىِ مردم براى دیدن آن توسط مأموران هارون‏الرشید.

 19. انزجار سلیمان بن جعفر بن منصور دوانیقى از تحقیر پیكر امام موسى كاظم علیه السلام، توسط مأموران حكومتى، و دستور او به تجهیز و تكفین مناسب شأن پیكر آن حضرت و به خاك سپارى در مقابر قریش بغداد.

منبع: از كتاب "خاندان عصمت علیهم السلام" ، سید تقى واردى                                                                      

وقتـــی که بسیار هیجانزده باشید ، غده های فوق کلیوی ناگهان مقدار زیادی  آدرنالین در خون ترشح میکنند آدرنالین سبب افزایش شدت ضربان قلب و کارآیی آن
میشود این ماده ، رگهای متصل به ماهیچه ها را گشاد میکند و علاوه بر آن موجب  افرایش غلظت قند در خون میشود به این طریق است که بدن خود را با شرایط تطبیق
میدهد با تاثیر آدرنالین ، خون از چهره به ماهیچه ها هجوم آورده و به بخش هایی که  ضروری تر است جریان می یابد برای همین است که هنگام ترس رنگ از رخسارتان
میپرد.
آدرنالین یک هورمون سریع الاثر می باشد با عملکرد آگونیستα1 و β2 آدرنرژیک که سطح CAMP و متعاقب آن باز کردن بروشها و تحریک CNS و قلب را افزایش می دهد. با وجودیکه اپی نفرین یک حالت جنگ گریز در اندامهای بدن فراهم و مورد مصرف فراوانی در اورژانس دارد اما عدم استفاده صحیح آن خود باعث ایجاد جنگ و گریز می شود.

غده فوق کلیوی :
غده فوق کلیوی، غدد کوچکی هستند که روی کلیه ها استقرار دارند . این غدد از دو بخش تشکیل شده اند : بخش داخلی یا مرکزی غده و بخش خارجی . از هر کدام از این بخش ها هورمون هایی ترشح می شود و وارد سیستم خونی می شود و نقش سازنده خود را در رشد و ارائه حیات ایفا می کند. قسمت خارجی غدد فوق کلیوی هورمون هایی دارد که در رشد و سوخت و ساز تأثیر به سزایی دارد. هورمون های این قسمت عبارت اند از هورمون های قندی که نقش آن ها افزایش ذخیره کلیکوژن در کبد می باشد. هورمون های قندی مشهور عبارت اند از: کورتیزون ، کورتیکوسترون و هیدروکورتیزون.
این ها باعث می شود تا قندی را که ما مصرف می کینم مازاد آن به صورت کلیکوژن در کبد ذخیره شود تا در مواقع ضروری بتوانیم از آن استفاده کنیم . هورمون های این بخش عبارت اند از : میرلانوکورتیکیدیدها و یا هورمون های نمکی که برای تنظیم آب و املاح بدن لازم است.
 .
نور آدرنالین :
در تحریک انقباض رگ های خونی نقش دارد و احتمالاً در بروز پاسخ های تند و عصبی مؤثر می باشد. استرس فشاری است که در اثر تغییرات ایجاد شده در محیط به بدن تحمیل می شود. بعضی از استرس ها مفید هستند، اما وقتی از کنترل خارج می شوند، بدن به صورت های مختلفی از آثار سوء آن ها رنج می برد.
استرس تحمیل شده، انرژی بدنی و ذهنی را تحت تأثیر قرار می دهد. به دنبال استرس، کاهش انرژی ذهنی و بدنی، خستگی، بی خوابی، تحریک پذیری و احساس افسردگی، افزایش ضربان قلب، بالارفتن فشار خون، افت قندخون، آسیب پذیری سیستم ایمنی و تغییر در وضعیت اشتها ایجاد می شود. مجموع موارد ذکر شده تأثیرات نامطلوبی بر فعالیت فرد سالم گذاشته و باعث تضعیف بدن می شوند.

در شرایط استرس، تولید سلول های ایمنی نوع لنفوسیتT افزایش می یابد ومقدار زیادی سم در بدن انسان جمع می شود. تولید هورمون آدرنالین به دنبال استرس و شرایط ناموزون با بدن، افزایش می یابد. تولید بیشتر آدرنالین به بدن کمک می کند تا انرژی بیشتری برای مقابله با شرایط جدید داشته باشد. از طرفی تولید آدرنالین، ذخایر موادقندی را تخلیه می کند. افزایش ترشح هورن های بدن، پاسخ طبیعی بدن ما به استرس است. غذا بر روی فعالیت مغزی تأثیر می گذارد. به عبارتی موادغذایی بر روی فعالیت ترکیبات شیمیایی به نام نوروترانسمیتر( انتقال دهنده های عصبی ) اثر می گذارند. این ترکیبات برای هوشیاری بدنی لازم هستند.

شاید این سؤال برای شما هم پیش آمده باشد که آیا غذا در کنترل استرس مؤثر است یا نه؟

مصرف موادغذایی در زمان استرس بر پایه شواهد علمی است. اکثر مردم به این موضوع واقف هستند که در زمان استرس بیشتر غذا می خورند و انتخاب آنها بیشتر از گروه مواد قندی و نشاسته ای است.

اسیدهای آمینه برای ورود به مغز از طریق جریان خون مغزی، با اسیدآمینه تریپتوفان رقابت می کنند و اجازه ورود به تریپتوفان را نمی دهند. مصرف مواد حاوی کربوهیدرات تولید هورمون انسولین را تحریک می کنند. ترشح هورمون انسولین از ورود اسیدهای آمینه به مغز جلوگیری کرده و فقط به اسیدآمینه تریپتوفان اجازه می دهد تا وارد سلول مغزی شود. تریپتوفان باعث ترشح هورمون سروتونین می شود و سروتونین از مهمترین ناقلین مغزی است و کاهش آن سبب بی خوابی، بی علاقگی، فقدان انرژی، عدم تمرکز حواس و افسردگی می شود.

توجه به این موضوع مهم است که غذاهایی که ترشح سروتونین را افزایش می دهند، دارای چربی های پنهان هستند، بنابراین همانطور که سطح سروتونین( هورمون آرام بخش ) افزایش می یابد، چربی هم وارد گردش خون می شود. علاوه بر این بدن در پاسخ به استرس، هورمون کورتیزول بیشتری ترشح می کند. افزایش ترشح هورمون کورتیزول، ترشح اسید معده را زیاد کرده و به مخاط معده آسیب می رساند.هورمون کورتیزول فعالیت هورمون انسولین را مختل می کند، و چربی ها را که به طور ناآگاهانه در زمان استرس وارد بدن می شوند، به راحتی ذخیره می کند.

در سنین بالای 40 سال کاهش متابولیسم( سوخت و ساز) بدن، فرد را برای استرس آماده تر می کند. در این شرایط هورمون هایی ترشح می شوند که اشتها را زیاد کرده و چربی را ذخیره می کنند.

چه موادغذایی باعث ایجاد استرس می شوند؟

کافئین ماده ای محرک است که در قهوه، چای، کولاها، شکلات و تعدادی از داروها وجود دارد. مصرف زیاد موادغذایی حاوی کافئین همانند استرس عمل می کند و گاهی اوقات علائم آن را بدتر می کند.

یک ماده محرک، ترشح اسید معده و هورمون های تیروئیدی را بیشتر می کند. این مسئله ضمن ایجاد اضطراب، فعالیت کلیه ها را بیشتر می کند. با افزایش فعالیت کلیه ها، دفع ادراری افزایش می یابد.
کافئین، همچنین جذب آهن دریافتی از طریق مواد گوشتی مانند( گوشت مرغ و قرمز) را مهار می کند و سبب ایجاد کم خونی ناشی از فقر آهن می شود.
اغلب مردم کافئین را به عنوان عاملی محرک برای افزایش انرژی مصرف می کنند. این یک احساس کاذب از انرژی است و در واقع غدد فوق کلیوی را خسته می کند؛ چون هورمون های آدرنالین که هورمون های استرس نامیده می شوند، از غدد فوق کلیوی ترشح می شوند.

امروزه مصرف‌کنندگان داروهای شیمیایی نسبت به ارزش ترکیبات طبیعی آگاه شده‌اند. در میان ترکیبات طبیعی، پیاز یک کارخانه مواد غذایی است که در درمان بسیاری از بیماری‌ها موثر است.

 عصاره پیاز قرمز غنی از ترکیبات فنلی است که این ترکیبات شیمیایی در واقع دارای فعالیت ضدسرطانی است.

پیاز غنی‌ترین منبع فلاونوئید در رژیم غذایی انسان است. یکی از ترکیبات موثر در بین فلاونوئیدها ماده‌ای به نام کورستین است.

کورستین فلاونوئیدی است که در آن پنج گروه هیدروکسیل وجود دارد. در مطالعات دارویی، بالاترین مقدار کورستین از بین 28 سبزی و 9 میوه که مقدار کورستین در آنها بالاست، به سبزی پیاز تعلق گرفته است. علاوه بر این گزارش شده است در لایه‌های مختلف پیاز، فرولیک اسید و پروتوکاتکویک اسید وجود دارد.                                                         

فرولیک اسید، آنتی‌اکسیدانی است که در ساخت ترکیبات معطر مورد استفاده قرار می‌گیرد. از فرولیک اسید علاوه بر خواص آنتی‌اکسیدانی، خواص ضدباکتریایی نیز گزارش شده است. فرولیک اسید مانند بسیاری از فنول‌های طبیعی، یک آنتی‌اکسیدان است، به این معنا که نسبت به رادیکال‌های آزاد از جمله گونه‌های اکسیژن فعال واکنش‌پذیر است و می‌تواند آنها را مهار و از اثرات مخرب آنها جلوگیری کند. پروتوکاتکویک اسید نیز یک نوع اسید فنولیک است که دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی است.

انواع مختلفی از پیازها وجود دارد که در دو رنگ با عطر و طعم متفاوت شناخته می‌شود. آنها حاوی غلظت‌های مختلف از ترکیبات فنلی و فلاونوئیدها هستند.

گرچه پیاز را سرشار از خصلت ضداکسیدانی می‌دانیم، اما باید یادآور شویم فعالیت‌های آنتی‌اکسیدانی و ضد رادیکال آزاد بشدت وابسته به محتوای ترکیبات فنلی است.

فعالیت آنتی‌اکسیدانی پیاز به طور قابل توجهی از برگ‌های خارجی به سمت برگ‌های داخلی کاهش می‌یابد.

عصاره اسانس پیاز که توسط تقطیر با بخار به‌دست آمده است، فعالیت ضدباکتری علیه دو باکتری استافیلوکوک اورئوس که از طریق عفونت‌های پوستی منتقل می‌شوند و باکتری سالمونلا را که یکی از متداول‌ترین علل مسمومیت‌های غذایی انتقال یافته از تخم‌مرغ خام است نشان می‌دهد.

پوست پیاز میزان قابل توجهی فلاونوئید دارد که این مقدار بالاتر از فلاونوئیدهای بخش خوراکی این سبزی است بنابراین بسیار جالب است بدانیم پوست پیاز - که به عنوان زباله دور ریخته می‌شود - می‌تواند به عنوان یک منبع تجاری ویژه از ترکیبات فنلی مورد استفاده قرار گیرد.

گزارشی تهیه شده است که در آن از پوست و قسمت‌های خوراکی پیاز قرمز به طور جداگانه عصاره تهیه شد. هدف، بررسی محتوای ترکیبات فنلی بود تا فعالیت آنتی‌اکسیدانی و قدرت مهار رادیکال آزاد. در این آزمایش، فعالیت ضدمیکروبی عصاره استخراج شده از پوست و قسمت‌های داخلی پیاز قرمز با هم مقایسه شد.

مقادیر بالای ترکیبات فنولی و بخصوص کورستین که به عنوان عوامل ضدمیکروبی و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی طبقه‌بندی می‌شوند در عصاره استخراج شده از بخش‌های خوراکی پیاز قابل توجه بود؛ اما مقدار ترکیبات فنلی و کورستین جدا شده از پوست پیاز حدود سه تا پنج برابر بیشتر از بخش‌های خوراکی پیاز بود.

فعالیت آنتی‌اکسیدانی قسمت‌های خوراکی پیاز و به دام انداختن رادیکال‌های آزاد توسط عصاره استخراج شده از بخش‌های خوراکی بسیار قابل توجه بود، اما مهار فعالیت رادیکال‌های آزاد توسط عصاره استخراج شده از پوست پیاز بسیار قدرتمندتر بود.

فعالیت‌های ضدمیکروبی پوست پیاز و قسمت خوراکی آن در برابر باکتری‌های باسیلوس سرئوس، اشرشیاکولی و سودوموناس که عوامل ایجاد بیماری‌های مختلف است نیز مورد بررسی قرار گرفت. به طور کلی، عصاره حاصل از پوست پیاز اثرات بازدارنده قوی‌تری نسبت به عصاره قسمت‌های خوراکی در برابر سه باکتری مورد آزمایش نشان داد.

در واقع باکتری‌ها در مجاورت عصاره استخراج شده از پوست پیاز بهتر از بین رفت. بررسی دقیق‌تر اجزای فنولی استخراج شده از پوست پیاز قرمز نشان داد پوست پیاز قرمز یک منبع غنی از کورستین است.

گرچه عصاره استخراج شده از قسمت‌های خوراکی پیاز غنی از آنتی‌اکسیدان است، اما عصاره استخراج شده از پوست پیاز از نظر وجود آنتی‌اکسیدان بسیار غنی‌تر است بنابراین پوست پیاز قرمز که در واقع بخش دورریختنی این سبزی است، سرشار از ترکیبات شیمیایی است که می‌تواند از بدن انسان‌ها در برابر سرطان محافظت کند و علاوه بر این می‌تواند یک منبع آنتی‌باکتریال باشد. شاید در آینده‌ای نزدیک شاهد حضور آنتی‌اکسیدان‌های استخراج شده از پوست پیاز در صنعت باشیم.ضمیمه سیب

دکتر مهدیه انتظاری - استادیار شیمی آلی دانشگاه آزاد اسلامی

ALZHEIMER

افراد مبتلا به آلزایمر ملقمه ای از احساسات گیجی، ترس، خشم، یأس، تردید، غم و افسردگی را تجربه می نمایند.
فردی که می خواهد از این بیماران مراقبت نماید باید با گوش کردن به حرف های بیمار او را برای سازگاری با بیماری اش آماده کند و به او اطمینان دهد که با وجود بیماری اش هنوز می تواند از زندگی لذت ببرد و به او کمک کند عزت نفس اش را حفظ نماید.
فضای آرام و دور از تنش خانه می تواند بدخلقی های بیمار را بهبود بخشد. موقعیت های جدید، سر وصدا، افراد متعدد، اصرار و تحت فشار قرار دادن بیمار برای به یاد آوردن یا انجام فعالیت های پیچیده ممکن است در بیمار اضطراب ایجاد نماید که در این صورت رکود توانایی ذهنی بیمار بیشتر می شود.
توصیه هایی برای حفظ سلامتی مراقبین بیمار:
مراقبت از بیماران مبتلا به آلزایمر نیازمند صرف هزینه جسمی و احساسی است. احساس خشم، گناه، استرس، ناامیدی، نگرانی، غم و انزوا در این افرادی که از بیماران مبتلا به آلزایمر مراقبت می نمایند معمول است. مراقبت از بیمار حتی ممکن است سلامتی جسمی مراقبین را به خطر بیندازد. بنابراین مراقبین باید به خاطر خود و بیمارشان حتماً مراقب سلامتی خود باشند. به طور مثال می توانند توصیه های زیر را در نظر داشته باشند:
مطالعه هر چه بیشتر در مورد بیماری آلزایمر.
مشورت خواستن از افراد مختلف مانند پزشکان و اعضای تیم درمان.
کمک خواستن از دوستان، اعضای خانواده در مواقع نیاز.
در نظر گرفتن اوقات استراحت و تفریح به طور روزانه.
وقت گذراندن در جمع دوستان.
مراقبت از سلامتی و انجام معاینات منظم توسط پزشک، خوردن غذاهای سالم و ورزش منظم.
شرکت کردن در انجمن های حمایتی.
در حال حاضر هیچ شیوه اثبات شده ای برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر وجود ندارد اما تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد. تنها توصیه ای که در این زمینه تا حد زیادی می توان به آن اعتماد کرد این است که با کاهش دادن خطر ابتلاء به بیماری های قلبی می توان خطر ابتلاء به آلزایمر را نیز کاهش داد. چرا که بسیاری از عواملی که احتمال ابتلاء به بیماری قلبی را افزایش می دهند، احتمال ابتلاء به آلزایمر و دمانس عروق مغزی را نیز افزایش می دهند. مهمترین این عوامل عبارتند از: فشار حون بالا، کلسترول خون بالا، اضافه وزن و دیابت.
بنابراین فعالیت ورزشی، رژیم غذایی سالم، فعال بودن از نظر اجتماعی و انجام فعالیت های ذهنی می تواند در این زمینه قابل توصیه باشد.

بامدادان كه تفاوت نكند ليل و نهار
خوش بود دامن صحرا و تماشاى بهار

صوفى، از صومعه گو خيمه بزن بر گلزار
كه نه وقت است كه در خانه بخفتى بيكار

بلبلان، وقت گل آمد كه بنالند از شوق‏
نه كم از بلبل مستى تو، بنال اى هشيار

آفرينش همه تنبيه خداوند دل است‏
دل ندارد كه ندارد به خداوند اقرار

اين همه نقش عجب بر در و ديوار وجود
هر كه فكرت نكند نقش بود بر ديوار

كوه و دريا و درختان همه در تسبيح‏اند
نه همه مستمعى فهم كند اين اسرار

خبرت هست كه مرغان سحر مى‏گويند
آخر اى خفته، سر از خواب جهالت بردار

هر كه امروز نبيند اثر قدرت او
غالب آن است كه فرداش نبيند ديدار

تا كى آخر چون بنفشه سر غفلت در پيش‏
حيف باشد كه تو در خوابى و، نرگس بيدار

كه تواند كه دهد ميوه الوان از چوب؟
يا كه داند كه برآرد گل صد برگ از خار؟

وقت آن است كه داماد گل از حجله غيب‏
به درآيد، كه درختان همه كردند نثار

آدمى زاده اگر در طرب آيد نه عجب‏
سرو در باغ به رقص آمده و بيد و چنار

باش تا غنچه سيراب دهن باز كند
بامدادان چون سر نافه آهوى تتار

مژدگانى، كه گل از غنچه برون مى‏آيد
صد هزار اقچه بريزند درختان بهار

باد گيسوى درختان چمن شانه كند
بوى نسرين و قرنفل برود در اقطار

ژاله بر لاله فرود آمده نزديك سحر
راست چون عارض گلبوى عرق كرده يار

باد بوى سمن آورد و گل و سنبل و بيد
در دكان به چه رونق بگشايد عطار؟

خيرى و خطمى و نيلوفر و بستان افروز
نقشهايى كه درو خيره بماند ابصار

ارغوان ريخته بر دكه خضراء چمن‏
همچنان است كه بر تخته ديبا دينار

اين هنوز اول آذار جهان افروز است‏
باش تا خيمه زند دولت نيسان و ايار

شاخها دختر دوشيزه بالغ‏اند هنوز
باش تا حامله گردند به الوان ثمار

عقل حيران شود از خوشه زرين عنب‏
فهم عاجز شود از حقه ياقوت انار

بندهاى رطب از نخل فرو آويزند
نخلبندان قضا و قدر شيرن كار

تا نه تاريك بود سايه انبوه درخت‏
زير هر برگ چراغى بنهند از گلنار

سيب را هر طرفى داده طبيعت رنگى‏
هم بدان گونه كه گلگونه كند روى، نگار

شكل امرود تو گويى كه ز شيرنى و لطف‏
كوزه چند نبات است معلق بر بار

آب در پاى ترنج و به و بادام، روان‏
همچو در پاى درختان بهشتى انهار

گو نظر باز كن و، خلقت نارنج ببين‏
اى كه باور نكنى فى الشجر الاخضر نار

پاك و بى عيب خدايى كه به تقدير عزيز
ماه و خورشيد مسخر كند و ليل و نهار

پادشاهى نه به دستور كند يا گنجور
نقشبندى نه به شنگرف كند يا زنگار

چشمه از سنگ برون آرد و، باران از ميغ‏
انگبين از مگس نحل و در از دريا بار

نيك بسيار بگفتيم درين باب سخن‏
و اندكى بيش نگفتيم هنوز از بسيار

تا قيامت سخن اندر كرم و رحمت او
همه گويند و، يكى گفته نيايد ز هزار

آن كه باشد كه نبندد كمر طاعت او؟
جاى آن است كه كافر بگشايد زنار

نعمتت، بار خدايا، ز عدد بيرون است‏
شكر انعام تو هرگز نكند شكر گزار

اين همه پرده كه بر كرده ما مى‏پوشى‏
گر به تقصير بگيرى نگذارى ديار

نااميد از در لطف تو كجا شايد رفت؟
تاب قهر تو نداريم خدايا، زنهار!

فعلهايى كه زما ديدى و نپسنديدى‏
به خداوندى خود پرده بپوش اى ستار

حيف ازين عمر گرانمايه كه در لغو برفت‏
يارب از هرچه خطا رفت هزار استغفار

درد پنهان به تو گويم كه خداوند منى‏
يا نگويم، كه تو خود مطلعى بر اسرار

سعديا، راست روان گوى سعادت بردند
راستى كن كه به منزل نرسد كج رفتار

گردو را به نام "غذاي مغز" نيز مي شناسند و اين فقط به خاطر شباهت آن به مغز نيست، بلکه به خاطر وجود امگا 3 فراوان آن مي باشد. براي درست عمل کردن مغز، به امگا 3 نياز داريم.

مصرف 4 عدد مغز گردو در روز موجب افزايش اسيد چرب ضروري امگا 3 مي گردد.

15درصد از چربي هاي گردو از نوع چربي هاي غير اشباع و مفيد براي سلامت قلب مي باشد. اين نوع چربي، پايين آورنده کلسترول بد(LDL) و افزايش دهنده کلسترول خوب(HDL) است.

يک چهارم فنجان مغز گردو، در حدود 8/90 درصد نياز روزانه بدن به اين چربي ضروري را تامين مي کند.

فوايد گردو:

1- کاهش کلسترول کل

2- کاهش LDL کلسترول

3- افزايش HDL کلسترول

4- افزايش قابليت ارتجاعي رگ هاي بدن

5- محافظت در برابر بيماري قلبي

 6- افزايش قدرت ذهن و هوش

7- مفيد براي تنگي نفس

8- جلوگيري از ورم مفاصل

9- مفيد در بيماري هاي پوست نظير: اگزما و پسوريازيس( به وجود آمدن لکه هاي قرمز رنگ در پوست)

10- ضد سرطان

11- داراي آنتي اکسيدان. در بين آجيل ها، آنتي اکسيدان گردو و شاه بلوط از همه بيشتر است.

12- محافظت از سيستم ايمني

13- جلوگيري از لخته خون

14- تنظيم سوخت و ساز در بدن

15- تنظيم فشار خون

16- تنظيم قند خون

17- جلوگيري از پارکينسون و آلزايمر

18- جلوگيري از سنگ کيسه صفرا

19- حفاظت از استخوان

20- روغن گردو درمان کننده دردهاي مفاصل است و جذب مواد غذايي را آسان مي کند.

21- کودکاني که مقدار امگا 3 در برنامه ي غذايي شان کم است، اختلالاتي مانند بيش فعالي يا هايپراکتيوي، مشکلات رفتاري، کج خلقي و مشکلات خواب در آنها زياد است.

22- زناني که در هفته 28 گرم آجيل و بادام زميني مصرف مي کنند، 25 درصد احتمال پيشرفت سنگ کيسه صفرا را کم مي کنند.

23- اگر مي خواهيد خواب آرامي داشته باشيد، براي شام، سالاد سبزيجات به همراه گردو مصرف کنيد.

گرچه فوايد زيادي در آجيل پنهان است، بعضي ها به گمان اين که آجيل موجب افزايش وزن مي شوند، از خوردن گردو و ديگر آجيل ها امتناع مي کنند. ولي ثابت شده است، افرادي که حداقل 2 بار در هفته آجيل مصرف مي کنند، احتمال افزايش وزن در آنها به مراتب کمتر از آنهايي است که اصلا آجيل مصرف نمي کنند. پس به گمان اين که اگر گردو يا آجيل بخوريد چاق مي شويد، اين غذاي بسيار خوشمزه و مفيد را از خود دور نکنيد.

ويتامين ها و عناصر معدني موجود در گردو:

گردو بهترين منبع منگنز و مس مي باشد.

در گردو، منيزيم و فسفر نيز وجود دارد. مقداري روي، آهن، کلسيم و سلنيوم نيز پيدا شده است.

گردو مقدار کمي سديم يا نمک دارد.

گردو حاوي بيشترين مقدار ويتامين هاي B6، B1 و B5( پانتوتنيک اسيد) مي باشد.

در گردو ويتامين هايي نظير  E ، B3 و B2 نيز وجود دارد.

کالري گردو زياد است. حدود 654 کالري در هر 100 گرم گردو وجود دارد. لذا بهتر است روزي که مي خواهيد گردو مصرف کنيد، کالري آن را محاسبه کرده و از کالري روزانه خود کم کنيد. به اين ترتيب ترس از چاق شدن را نخواهيد داشت؛ براي مثال، اگر کالري مورد نياز شما در روز 2000 کالري است و شما100 کالري گردو مصرف مي کنيد، لذا مي توانيد 1900 کالري باقي مانده را از مواد غذايي مختلف دريافت کنيد.

ولي اگر مي خواهيد گردو ميل کنيد و همانند روزهاي گذشته غذاهاي روزانه خود را نيز مصرف کنيد، اين نکته را از ياد نبريد که بايد 131 دقيقه پياده روي کنيد تا انرژي دريافت شده از گردو، بسوزد.

گردو در حدود 7/6 گرم فيبر دارد.